Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev TV'de halka yaptığı bir konuşma ile 30 senedir yürütmekte olduğu görevinden, Kazakların dile getirdiği şekliyle El Başı yani Ulusun Lideri görevinden çekildiğini 19.3.2019 tarihinde açıkladı.
Eski Sovyetler Birliği (SSCB) düşmeden önceki zamanlardan, 24 Nisan 1990'dan bu yana Nazarbayev görevde ve 78 yaşında. Görevini geçici olarak, 2020 yılının Aralık ayının ilk Pazar günü yapılacak seçimlere kadar Senato Başkanı Kasım Cömert Tokayev'e devir etti. (Kassym-Jomart Tokaïev)
Nazarbayev mecliste çoğunluğu elinde bulunduran Nur Otan partisine, Anayasa Konseyine ve en önemlisi Kazakistan Güvenlik Konseyi'ne başkanlık etmeyi sürdüreceğini söyledi.
Ulusal Güvenlik Konseyine ömür boyu başkan olarak seçilen Nazarbayev, 31 Mayıs 2018 tarihinden itibaren bu görevi yürütüyor ve El Başı sıfatıyla şimdi artık kendisine daha geniş anlamda güç kazandıracak şekilde devam edecek.
Güvenlik Konseyi anayasal düzen, devlet bağımsızlığı, toprak bütünlüğünün yanı sıra ülkenin milli çıkarları ile siyasi istikrarını korumak için ulusal güvenlik ve savunma alanındaki politikaları koordine ediyor; ulusal güvenlik, savunma, hukuk ve düzen alanlarında yasaların uygulanması üzerinde kontrolü sağlıyor ve bu amaçlar için tahsis edilen fonların etkin kullanımını da kontrol ediyor.
Güvenlik Konseyinde Nazarbayev'e ek olarak 11 üye yer alıyor. Onlar; Meclis ve Senato başkanları, Başbakan, Devlet Sekreteri, Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkanı, Güvenlik Konseyi Sekreteri, Başsavcı, Ulusal Güvenlik Komitesi (KNB) Başkanı, Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı ve İçişleri Bakanı.
21 Mayıs 2007 tarihinde Nazarbayev öncülüğünde, Başkanlık tipi cumhuriyet modelinden Parlamentonun yetkilerinin genişletecek Başkanlık- parlamenter tipi bir yönetim modeline geçerek Kazak anayasasında çok önemli değişiklikler yapılmıştı ve Ulusun ilk Başkanı ve El Başı olması nedeniyle kendisi için çok özel statü sağlayan yasalar çıkartmıştı.
Kazakistan yönetiminde yapılan bu son değişimler daha çok bir güvenlik önlemi olarak düşünülebilinir. Gelecek Başkanlar üzerinde Nazarbayevi güç sahibi yapar ve dışarıdan gelecek tehlikelere karşı korur.
Bu gelişmeleri, Orta Asya'nın ve gelişmekte olan Çok Kutuplu Dünya Sistemi içerisinde önemli bir yeri olan Kazakistan'in geleceğini garanti altına alması olarak düşünebiliriz.
Serap Balaman Morel
20 Mart 2019