2 Mart 2025
Serap Balaman
Son günlerin en önemli haber başlığı ABD ve Ukranya arasında imzalanması beklenen fakat bir skandal ile sonuçlanamayan mineraller anlaşması konusu. Başkan Zelensky, ABD'nin güvenlik garantilerine karşılık onlara Ukranya'nın nadir toprak altı mineralleri sözü vermişti.
28 Şubat 2025 tarihli Washington Oval Ofis toplantısı Ukranya Başkanı'nın diplomasi kurallarını hiçe sayan aç gözlü, küçük çaplı pazarlığı sonucu azar işitip, hiç bir anlaşma yapılmadan, apar topar geri dönmesi hem tüm dünyanın hem de dışarıya kapalı, büyük sansür altında sahte haberlerle beslenen Ukranya halkının da şahit olacağı şekilde kameralar önünde yaşandı.
Doğal olarak savaş sonrası ilk olarak Ateşkes Anlaşması takiben Barış Anlaşması yapılır. Kazanan, kaybeden belli olur ve ticari anlaşmalar ile mallar paylaşılır. Bugünlerde ABD, AB yoğun bir şekilde Barış Anlaşması aynı zamanda ve hatta önceden Ticaret Anlaşması imzalamak yönünde herkes kendince, kimisi çözümsüz çözüm formülleri ile ilerlemeye çalışıyor.
12 Şubat 2025 tarihinde ABD Hazine Bakanı Scott Beşsent, Zelensky'ye şimdiye dek ABD ye karşı olan borçlarını kapatmak için ABD'yi Ukranya minerallerinin % 50 sine ortak eden anlaşmayı imzalatmak üzere Ukrayna'nın başkenti Kiev'e gönderildi. Ukranya lideri bunu reddetti.
19 Şubat Çarşamba günü ABD Başkanı Donald Trump Ukranya Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'yi "seçilmemiş bir diktatör" olarak nitelendirerek Kiev ve Washington arasındaki gerilimi arttırdı. Söz konusu anlaşmalar için 20 Şubat 2025 tarihinde Keith Kellogg, ABD Başkanının Ukranya elçisi olarak Kiev'e gittiğinde belgeler tekrar imzalanmadan eli boş geri döndü.
ABD'nin AB ile de köprüleri attığının simgesi olarak ufak bir detay olarak Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, 26 Şubat 2025'de ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile buluşmak üzere Washingtona uçtu ve orada son anda toplantının iptal edildiğini ona Rubio'nun ofisi duyurdu.
Tüm bunlar ABD'nin Londra, Belçika, Kiev ekseninde olup bitenlerden haberi olduğu ve Rusya'nın özellikle askeri bir operasyon çerçevesinde tutarak ilerlediği şu an için de çok açık kazanan taraf olduğunu gördüğünü ve Ukranya minerallerinin üçte ikisinin (2/3) artık Rusya'nın ele geçirdiği topraklar üzerinde olması nedeni ile onlarla daha sağlıklı ortaklıklar geliştireceğinin belirtileri.
Kiev'in ABD'nin askeri ve istihbari desteği olmadan ayakta durabilmesi imkansız. AB ülkeleri sadece tutamayacakları boş sözlerle 'canlı kalan son vatandaşına kadar' Ukranya'nın savaşmasını destekliyorlar. Masaya koyacakları hiç bir şeyleri yok iken. Minyatür sayıdaki orduları, sınırlı defolu silah ve mühimmatları ve asla olmayan 'hava hakimiyetleri – satelit - istihbarat destekleri' ile aciz durumdalar.
Düşünün, Birleşik Krallık ordusunun aktif sayıda 109.000 askeri var. Bizde ise 2024 Ağustos ayında sadece Tarkan'ın Ankarada'ki konserinde 110.000 bilet satılıyor. Fransa'nın durumu da bundan daha iyi değil. Bir çok konuda artık çok gerideler. ABD desteği olmadan Ukranya ayakta duramaz.
Birleşik krallık istihbaratı tarafından yönlendirilen ve korunan Zelenski artık ortada değişik ülkeler arasında bir topaç gibi döndürülüyor. Bknz: Ajan Zelenski [1]
Kendisi finansal,ekonomik, siyasi ve toplumsal çöküş aşamasında olan Birleşik Krallığın tarihi derin korkusu olan Rusyayı zayıflatmak ve çökertmek için ona karşı AB'yi, NATO'yu, ABD Pentagon ve politik kuklarını ve nihayetinde Ukranya'yı bir koçbaşı olarak kullandı.
20 yılını dolduran, 2004'un Kasım ayında başlatılan renkli "Turuncu Devrim" ve daha sonra 2014 Şubat ayında Kiev'de Batı destekli Meydan kalkışmasıyla, halk propagandaya maruz bırakılarak, toplum yapısını derinden sarsıldı. Tüm sistem felç oldu. Doğu bölgelerinde yaşayan Rus asıllı vatandaşlara karşı resmi olarak savaş açıldı ve nihayetinde sürekli kışkırtılan daha önce söz verildiği halde Nato'nun genişleyerek kendi sınırlarına kadar gelip dayanılması karşısında Rusya sessizliğini bozarak Şubat 2022 de Ukranyaya karşı askeri operasyonunu başlattı.
O günden bu yana her türlü askeri, istihbari malzeme, personel, uydu desteğine rağmen yeterli ordusu ve insan sayısı olmayan Ukranya feci bir şekilde kan kayberederek, üç kez yenilenen ve yapılanan ordusuna rağmen, kendileri için çok insan canına ve ülke topraklarına mal olan bu savaşın yenilen tarafı oldu.
Kayıp ettikleri büyük bir fırsat olan, 2022 Mart ayı sonunda İstanbulda yapılan ve her iki taraflarca kabul edilip imzalanan İstanbul Barış Anlaşması, zamanın Birleşik Krallık Başbakanı olan, Türklerin iyi tanıdıkları İngiliz ajanı Ali Kemal'in torununun çocuğu Boris Johnson'ın acele Ukranya'ya giderek bu anlaşmayı iptal ettirmesiyle "size destek vereceğiz savaşmaya devam edin " diyerek milyonlarca insanın hayatının değişmesine neden oldu ve AB, NATO, ABD Biden hükümeti bu katliama koşulsuz desteğini sürdürdüler.
27 Eylül 2024 tarihinde New York'da Başkan Trump ile görüşen Zelenski, Biden ve ekibinin seçimleri kaybetmesi durumunda işlerini sağlama bağlamak için Trump ile de bir çeşit pazarlık başlatarak bağlantı kurma hamlesinde Ukranya minerallerini 500 milyar $ karşılığındaTrump'a kendisi teklif etti. Bu bilgiyi Finans piyasası ustalarından ve alternatif basında Uluslararası politika yorumları yapan Alexander Krainer, güvenilir bir kaynak olduğunu söylediği Çekoslavak AE News 'in Ukranya istihbarat sızıntısına dayanarak yayınlanmış bir haberden aldığını söylüyor ve hatta daha sonra da tüm bu minerallerin ve daha fazlasının Birleşİk krallığa çoktan verildiğini de ekliyor. Beyaz saray, Oval ofis'de iki gün önce yaşanan gerginliğin nedenini de böylece anlayabiliyoruz konuyla ilgili ilginç bir yorum yapan Krainer: " Batı Rusyaya karşı Ukranya'yı kullanıyordu. Şimdi de Trump AB ve Britanya'ya karşı Ukranya'yı kullanıyor" diyerek yorumluyor.
ABD yeni yönetimi şimdiye dek yapılan askeri ve maddi yardımların bir karşılığı olması gerektiğini söyleyerek, aslında 27 Eylül New York'da konuşulan teklifi yani ABD için değerli olan Ukranya'nın nadir toprak altı mineralleri titanyum, graphite, lityum, uranyum yataklarının işletilmesi ve ortaklığı bazında anlaşma yapak istediler. ABD'li Neo-con Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham, katıldığı bir TV programında Ukranya'da 10-12 trilyon $ değerinde kritik minerallerden söz etti.
European Pravda gazetesi Ukranya ve ABD'nin 28 Şubat'da imzalamaya hazırlandığı hükümetler arası bir düzenleme olan 11 maddelik "Mineraller Anlaşması "nin nihai metnini yayınladı. 26 Şubat 2025 [2]. Metin incelendiğinde hiç bir şekilde resmi bir antlaşma metninin karekterlerini taşımadığı, taraflarin belli olmadığı çalakalem bir metin olduğu göze çarpıyor.
Tüm bunlar Ukranya'nın Yeni Bir Birleşik Krallık sömürge ülkesi olması için miydi ?
Ukranya ve Birleşik Krallık, güvenlik bağlarını derinleştirmeyi ve gelecek nesiller için işbirliğini güçlendirmeyi amaçlayan 100 yıllık bir ortaklık için tarihi bir anlaşma imzaladılar. [3]
İmzacılar Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı adına Sir Keir Starmer ve Ukranya adına Volodymyr Zelensky idi. ABD Başkanı Trump'ın yemin ederek göreve gelme tarihinden tam 4 gün önce 16 Ocak 2025 tarihinde imzalanan bu anlaşma Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer'in Kiev'i resmi ziyareti sırasında yapıldı ve taraflar basın açıklaması yaparak bir deklerasyon yayınladılar.
Hükümet tarafından "tarihi" olarak nitelendirilen 100 yıllık "karşılıklı yarar sağlayan ortaklık"aşağıda ekde kısaca açıklanan anlaşma maddelerinden oluşmaktadır. [7]
Bu yeni, metni yayınlanmış ancak henüz Parlamentoya sunulmamış, yasal olarak bağlayıcı anlaşma, güvenlik alanında Kiev-Londra işbirliğini etkin bir şekilde genişleterek savunma, denizcilik, limanlar, ekonomi, enerji, gaz üretim-depolama-boru hatları, adalet (uluslararası hukuk dahil), dezenformasyonla mücadele, tahıl, teknoloji, Baltık Denizi, Karadeniz ve Azak Denizi'nde seyrüsefer güvenliği sağlanması, değerli doğal mineraller ve daha birçok alanda işbirliğini kapsıyor. Askeri ekonomik ve kültürel birlik hedefliyor.
Bu Anlaşma, NATO'nun 5. Maddesine benzer bir karşılıklı savunma hükmü içermemekte.
Siyasi deklarasyon Britanya hükümetinin 2030-31 yılına kadar yılda 3 milyar sterlin askeri yardım sağlama ve Ukrayna'yı "ihtiyaç duyulduğu sürece" destekleme taahhüdünü yineliyor.
Anlaşma maddeleri tam kesin sonuçlarla bitmiyor. Bu da anlaşmanın gizli, kapalı bölümleri olabileceği kuşkusunu yaratıyor.
Birleşik Krallığın Ukranya ile ilişkilerini halihazırda destekleyen daha önce yapılmış çeşitli anlaşmalar vardı :
2016 yılında imzalanan 15 yıllık savunma işbirliği Mutabakat Muhtırası [4]
8 Ekim 2020'de imzalanan Siyasi, Serbest Ticaret ve Stratejik Ortaklık Anlaşması [5]
12 Ocak 2024'te imzalanan on yıllık Güvenlik İşbirliği Anlaşması [6]
Bu son "tarihi" anlaşmaya gelen olumlu bit tepki olarak Sir Bernard Jenkin: "Başkan Trump yönetimindeki ABD'nin Ukranya'ya desteğinin belirsiz olduğu bir dönemde anlaşmanın bir dayanışma mesajı verdiğini" söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı anlaşmayı "hükümsüz" ve Ukranya'yı "yeni bir İngiliz kolonisi" yapma yolunda atılmış bir "PR adımı" olarak nitelendirdi. Kremlin, Ukranya'da askeri altyapı kurulmasına yönelik herhangi bir işbirliğinin "endişe verici bir unsur" öldüğünü söyledi ve kısmen Rusya'nın bir iç deniz olarak gördüğü Azak Denizi'ne odaklanan bir İngiltere-Ukranya deniz güvenliği ortaklığına yapılan atıfları eleştirdi.
Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova "100 yıllık anlaşma" konusunda 18 ocak tarihinde şu resmi cevabı verdi: " Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer'in Kiev'e yaptığı son resmi ziyaret sırasında taraflar 100 Yıllık Ortaklık Anlaşması imzaladı. Bu durum, Londra'nın uzun zamandır söz konusu sularda, özellikle de Azak Denizi'nde -Karadeniz havzasında- hakimiyetini pekiştirme arzusunun bir yansımasıdır. Kiev, tüm jeopolitik iddialarına rağmen sadece destekleyici bir rol üstlenecektir. Bankovaya Sokağı ve Downing Sokağı hayal perestlerini, Azak Denizi'nde ne Ukranya ne de Birleşik Krallık için işbirliğine yer olmadığı konusunda uyarmak isteriz. Eylül 2022'de Donetsk Halk Cumhuriyeti, Zaporozhye ve Kherson Bölgelerinin Rusya ile birleşmesinin ardından Azak Denizi Rusya Federasyonu'nun iç suları haline gelmiştir. Bu sular üzerindeki her türlü hak iddiası ülkemizin iç işlerine ağır bir müdahaledir ve şiddetle bastırılacaktır"
Tüm bunlara Ukranya Anayasasına göre Zelenski'nin Nisan 2024 'den bu yana resmi olarak ülkenin Başkanı sayılmayacağını, görev süresinin dolduğunu ve seçimleri savaş nediyle iptal etmiş olması nedeniyle bulunduğu makamı yasa dışı olarak meşgul ettiğinin bilinmekte olduğunu da ekleyelim. Şu an Ukranya 'da tek resmi olabilecek imza sahibi Parlemento Başkanının imzasıdır. Ukranya Hukuk Reformu Komisyonu üyesi ve daha önce Ukranya Yargı Reformu Konseyi ve Anayasa Komisyonu üyesi olan Dr. Oleksandr Vodiannikov'un yazdığı "Savaş Zamanında Ukrayna'nın Anayasal Düzeni" isimli satır aralarında çok şey anlatan makalesi rehber niteliğinde.[8]
1. Dünya Savaşı sonrası oturtulan ve 2. Dünya Savaşı sonrası pekiştirilen dünya dengeleri köklerinden sarsılıyor ve büyük karmaşa içerisinde taşlar yerli yerine oturma sürecinde. Çevremizde olan biteni doğru okuyabilmenin hayati önemde olduğu bugünlerde elbette politik ayak oyunlarını, suyu bulandırarak balık avlama operasyonlarını sıkça göreceğiz.
Serap Balaman
2 Mart 2025, Cannes
Kaynak [1]: https://www.bitchute.com/video/0bUxcd5fDFo2
Kaynak [2]: https://www.eurointegration.com.ua/eng/articles/2025/02/26/7205922/
https://commonslibrary.parliament.uk/uk-ukraine-100-year-partnership-agreement/
Kaynak [4]: https://www.gov.uk/government/news/uk-relationship-with-ukraine-strengthened-by-defence-agreement
Kaynak [6]:https://www.gov.uk/government/publications/uk-ukraine-agreement-on-security-co-operation
Kaynak [7]:
Anlaşma maddelerinin içeriği:
Savunma ve güvenlik:Anlaşma, Ukranya'ya yönelik mevcut askeri desteğin ve 2024 anlaşmasında yer alan güvenlik işbirliğine ilişkin hükümlerin üzerine inşa edilmektedir.
2024 anlaşmasına ek olarak, ortaklık deklarasyonu şunları öngörmektedir:
ortak savunma kabiliyeti projeleri ve savunma sanayi girişimleri oluşturmak,
Her iki ülkede de ortaya çıkabilecek "zorluklara" yanıt vermek üzere askeri oluşumlar da dahil olmak üzere "esnek hızlı müdahale mekanizmaları" oluşturulması.
Ukranya'da askeri üsler, lojistik depolar, depolama tesisleri ve savaş rezervi stokları da dahil olmak üzere askeri altyapının kurulması ve sürdürülmesine yönelik seçeneklerin değerlendirilmesi.
Baltık Denizi, Karadeniz ve Azak Denizi'nde seyrüsefer güvenliğinin sağlanması ve ticaretin korunması amacıyla, uygun olduğu hallerde ortak görev güçleri aracılığıyla operasyonel işbirliği de dâhil olmak üzere, yeni bir deniz güvenliği ortaklığı kurulması.
Ekonomi, ticaret ve bilimsel ilerleme:
Mali hizmetler, ulaştırma ve altyapı dahil olmak üzere bir dizi sektörde ticari ve ekonomik işbirliği, 2020 Siyasi Serbest Ticaret ve Stratejik Ortaklık Anlaşması üzerine inşa edilmeyi amaçlamaktadır.
Bir ekonomik iyileşme programı, Ukranya'nın insani yardıma bağımlılığını azaltmayı ve ekonomik dayanıklılık oluşturmaya yardımcı olmayı amaçlayacaktır.
Yeni bir Tahıl Doğrulama Programı, Ukranya'nın işgal altındaki bölgelerinden çalınan tahılın izini sürmeyi amaçlayacak ve sağlık, hastalık önleme, tarım teknolojisi, uzay ve insansız hava araçları alanlarında bilimsel ve teknolojik ortaklıklar kurulacak veya geliştirilecektir.
Birleşik Krallık aynı zamanda Ukranya'nın enerji sektörü için de tercih edilen bir ortak olacaktır:
kritik bir mineral stratejisi ve yenilenebilir enerji kaynakları.
Yeşil çelik üretimi.
Anlaşma, NATO'nun 5. Maddesine benzer bir karşılıklı savunma hükmü içermemektedir.
Siyasi deklarasyon Britanya hükümetinin 2030-31 yılına kadar yılda 3 milyar sterlin askeri yardım sağlama ve Ukranya'yı "ihtiyaç duyulduğu sürece" destekleme taahhüdünü yineliyor.
Kaynak [8]: https://verfassungsblog.de/ukraines-constitution-in-wartime/
Photo Credit : SAUL LOEB/AFP www.lemonde.fr